1. Lừa đảo truyền thống

(1) Lừa đảo trong lĩnh vực ngân hàng:

+ Lấy danh nghĩa cán bộ ngân hàng để huy động vốn với lãi suất cao sau đó chiếm đoạt.

+ Cán bộ ngân hàng lợi dụng sơ hở thiếu sót trong thực hiện quy trình, quy định, thẩm định trong hoạt động tín dụng (giải ngân, đáo hạn, gửi tiết kiệm, thanh toán lãi suất…) và sử dụng thủ đoạn (làm giả tài liệu, đánh tráo giấy tờ, làm giả con dấu…) để chiếm đoạt tài sản của người dân và doanh nghiệp.

+ Lợi dụng sơ hở trong công tác phát hành thẻ tín dụng của ngân hàng, đối tượng làm giả hồ sơ của nhiều cá nhân khác nhau để mở nhiều thẻ tín dụng sau đó chiếm đoạt số tiền được phát hành trong thẻ.

+ Giả danh cán bộ ngân hàng gọi điện thông báo có người chuyển tiền vào tài khoản nhưng do bị lỗi, yêu cầu khách hàng cung cấp mã số thẻ và mã OPT. Sử dụng thông tin do bị hại cung cấp để kiểm tra sau đó rút tiền và chiếm đoạt.

(2) Lừa đảo trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản: Lợi dụng nhu cầu nhà ở và nhu cầu tích lũy tài sản thông qua đầu tư bất động sản của người dân. Các đối tượng dùng thủ đoạn tạo ra các “dự án ma” với bản thiết kế chi tiết, quảng cáo rộng rãi, tiến hành xin các thủ tục cấp phép đầu tư như các dự án thật để người dân tin. Đưa ra thông tin không đúng về đấu giá quyền sử dụng đất, thu hút người dân nộp tiền đầu tư, sau đó chiếm đoạt tài sản của khách hàng.

(3) Lừa đảo xin việc, xuất khẩu lao động, đi học, hưởng chế độ chính sách:

+ Quảng bá việc xuất khẩu lao động sai sự thật, dùng thủ đoạn tổ chức đi du lịch hoặc sử dụng visa đưa người lao động sang nước ngoài để lừa đảo chiếm đoạt tài sản; thu phí để đưa lao động đi xuất khẩu sau đó chiếm đoạt tiền và bỏ trốn.

+ Giới thiệu có thể xin được việc làm, đi học ở các trường Đại học, Cao đẳng hoặc thi tuyển công chức, viên chức để nhận tiền rồi chiếm đoạt.

+ Tạo dựng bản thân có mối quan hệ với những người có chức vụ và thẩm quyền trong các cơ quan Đảng, Nhà nước nhận tiền để làm hồ sơ hưởng chế độ chính sách sau đó chiếm đoạt.

(4) Lừa đảo dưới hình thức chơi hụi, họ, phường, huy động vốn lãi suất cao: Kêu gọi người dân đóng tiền chơi hụi, họ, phường để lấy lãi; huy động vốn đầu tư, kinh doanh, xây dựng… hứa trả với lãi suất cao sau đó chiếm đoạt.

(5) Lừa đảo thuê xe, mượn tài sản:

+ Thuê xe ôtô tự lái, sau đó làm giả hợp đồng ủy quyền sử dụng xe rồi mang xe đó đi lừa bán cho người khác chiếm đoạt tiền và bỏ trốn.

+ Thuê, mượn tài sản như: Sổ đỏ, nhà ở, xe ôtô, xe máy, điện thoại sau đó mang đi cầm đồ hoặc bán lấy tiền.

2. Lừa đảo phi truyền thống (lợi dụng không gian mạng để lừa đảo chiếm đoạt tài sản):

(1) Lợi dụng công nghệ Deepfake làm giả cuộc gọi video nhằm chiếm đoạt tài sản: Thông qua mạng Internet, các đối tượng đã thu thập hình ảnh, giọng nói của người dùng trên mạng xã hội, sử dụng công nghệ Deepfake tạo ảnh động, video giả mạo người dùng đang nói chuyện trực tuyến với cùng khuôn mặt, âm điệu giọng nói và cách xưng hô, khiến nạn nhân nhận ra hình ảnh và giọng nói của người quen và nhanh chóng chuyển tiền theo yêu cầu của đối tượng.

(2) Chiếm đoạt quyền sử dụng Sim điện thoại để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản: Các đối tượng gọi điện cho bị hại tự xưng là nhân viên Cục viễn thông, Trung tâm viễn thông... để yêu cầu nạn nhân nhắn tin theo cú pháp đối tượng đưa ra, sẽ mất quyền kiểm soát Sim, mọi cuộc gọi đến thuê bao của người dùng lập tức được chuyển tiếp đến số điện thoại của đối tượng. Thông qua số điện thoại này, đối tượng lừa đảo dễ dàng chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội, tài khoản ngân hàng, ví điện tử... từ đó dễ dàng chiếm đoạt được tài khoản mạng xã hội, tài khoản ngân hàng, ví điện tử của nạn nhân.

(3) Tuyển cộng tác viên Online bán hàng trên sàn thương mại điện tử: Các đối tượng mạo danh nhân viên các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, Tiki, Tiktok shop...) tuyển cộng tác viên làm các nhiệm vụ chuyển tiền thanh toán các đơn hàng tăng tương tác, doanh số... theo các đơn hàng bất kỳ mà chúng gửi, hứa hẹn trả tiền công và lợi nhuận cao từ 10% đến 30%, sau đó chiếm đoạt.

(4) Giả danh cơ quan thực thi pháp luật để lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Các đối tượng sử dụng sim không chính chủ, thiết bị chuyển đổi số điện thoại, dịch vụ cuộc gọi thoại trên nền tảng Internet (VoIP) gồm các đầu số như: +840, +882, +9410), +94(70),... hoặc tạo APP (phần mềm ứng dụng) giả mạo các cơ quan chức năng để giả danh là cán bộ Công an, Viện kiểm sát, Tòa án gọi điện đến nạn nhân thông báo có liên quan đến vụ án hình sự, ma túy, rửa tiền xuyên quốc gia; giả danh nhân viên viễn thông gọi điện thông báo nợ cước viễn thông, nhân viên điện lực gọi điện thông báo nợ cước, dọa cắt điện; giả danh Cảnh sát giao thông gọi điện thông báo phạt nguội, gây tai nạn bỏ trốn nhằm gây sức ép, dọa nạt làm người dân hoang mang, làm giả các lệnh bắt giam, khởi tố của cơ quan Công an, Viện kiểm sát để đe dọa nạn nhân, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản do chúng cung cấp hoặc cung cấp mã OTP của tài khoản để phục vụ công tác điều tra, sau đó bị chiếm đoạt tiền.

(5) Sử dụng các thiết bị phát sóng di động (trạm BTS) giả để phát tán tin nhắn mạo danh các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức tài chính, ngân hàng: Đối tượng sử dụng những thiết bị công nghệ cao được sản xuất ở nước ngoài, thiết lập trạm thu, phát sóng di động (trạm BTS) giả của các doanh nghiệp viễn thông Việt Nam, từ đó thu thập thông tin thuê bao di động và thông tin thiết bị rồi phát tán tin nhắn mạo danh các cơ quan, doanh nghiệp, đặc biệt trên lĩnh vực tài chính, ngân hàng để dẫn dụ và đánh cắp thông tin của người dùng như tài khoản, mật khẩu, mã OTP,... sau đó xâm nhập tài khoản, rút tiền của nạn nhân.

(6) Mời gọi tham gia dịch vụ hẹn hò Online: Đối tượng đăng bài quảng cáo, mời gọi làm thành viên dịch vụ hẹn hò Online qua ứng dụng mạng xã hội. Sau khi đăng ký tài khoản, người tham gia được yêu cầu xác thực để hoàn thành nhiệm vụ, nhận hoa hồng bằng cách truy cập vào đường link và nạp tiền theo hướng dẫn của hệ thống để chiếm đoạt.

(7) Giả danh lãnh đạo tỉnh, sở, ban, ngành và địa phương để lừa đảo: Thông qua mạng xã hội, đối tượng truy cập vào trang Facebook, Zalo của các đồng chí Lãnh đạo tỉnh, các sở, ban, ngành và địa phương để lấy hình ảnh cá nhân, sau đó lập tài khoản Facebook, Zalo khác với tên tương tự và sử dụng hình ảnh vừa lấy được làm ảnh dại diện, kết bạn rồi nhắn tin mượn tiền hoặc nhờ bạn bè, người thân, đồng nghiệp của người bị giả danh chuyển tiền thanh toán hóa đơn mua hàng hoặc trả nợ... nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

(8) Mạo danh là giáo viên, nhân viên y tế nhà trường hoặc nhân viên y tế bệnh viện liên hệ trực tiếp với phụ huynh học sinh báo tin về việc học sinh bị tai nạn, đang nhập viện cấp cứu, yêu cầu phải nhanh chóng chuyển tiền để đóng viện phí, cấp cứu bệnh nhân, từ đó chiếm đoạt tài sản.

(9) Giả danh cán bộ Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ liên hệ với các cơ quan, doanh nghiệp để lừa đảo bán tài liệu, phương tiện, yêu cầu tổ chức các lớp tập huấn phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ nhằm trục lợi.

(10) Kêu gọi đầu tư, tài chính, tiền ảo, kinh doanh đa cấp: Kêu gọi người dân bỏ tiền tham gia đầu tư, mua - bán, giao dịch các loại “tiền ảo”, “tiền kỹ thuật số”, “tiền mã hóa” (Vd: Bitcoin, Etherum, USDT…) trên các sàn giao dịch quyền chọn nhị phân (Binary Option - BO), sàn đầu tư ngoại hối… gắn mác giấy phép hoạt động của nước ngoài, kèm theo các lời cam đoan, hứa hẹn lợi nhuận lớn, bảo hiểm vốn… Khi huy động được lượng tiền đủ lớn, các đối tượng chủ sàn sẽ can thiệp làm mất giá trị của đồng tiền ảo, điều chỉnh kết quả giao dịch thắng thua một cách tinh vi hoặc đánh sập hệ thống để chiếm đoạt toàn bộ số tiền của nhà đầu tư.

(11) Giả vờ yêu đương, gửi/nhận quà từ nước ngoài: Đối tượng kết bạn qua mạng xã hội Facebook, Zalo, Viber, Telegram, giới thiệu là người nước ngoài, quân nhân, doanh nhân thành đạt đang công tác nước ngoài làm quen với bị hại, “giả vờ” yêu đương, hứa hẹn tặng quà có giá trị cao như: vàng, kim cương, USD... cho bị hại (chủ yếu là phụ nữ). Đồng thời, đối tượng bố trí các đối tượng khác giả danh nhân viên sân bay, hải quan, bưu điện, thuế... liên lạc với bị hại thông báo quà, tiền, hàng hóa đã chuyển về Việt Nam, yêu cầu bị hại phải nộp các loại phí dịch vụ, phí hải quan, thuế,... để được nhận quà, tiền, hàng hóa từ nước ngoài gửi về vào số tài khoản ngân hàng do đối tượng cung cấp sau đó ngắt liên lạc, chiếm đoạt tiền của bị hại.

(12) Đánh cắp tài khoản mạng xã hội của người Việt Nam ở nước ngoài sau đó nhắn tin cho bạn bè, người thân ở Việt Nam để vay mượn tiền, đổi ngoại tệ và yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng cho các đối tượng.

(13) Mua hàng trực tuyến với giá rẻ: Các đối tượng đăng tin bán ô tô, xe máy, thiết bị điện tử, đồ tiêu dùng... trên các trang mạng xã hội Facebook, Zalo... Để mua được hàng, đối tượng yêu cầu phải đặt cọc trước và chuyển tiền vào số tài khoản do chúng chỉ định. Sau khi nhận được tiền đặt cọc, đối tượng không giao hàng, khóa trang mạng, cắt đứt mọi liên lạc với nạn nhân.

(14) Giả chuyển tiền nhầm rồi ép trả lãi suất cao: Các đối tượng cố ý chuyển tiền nhầm vào tài khoản của người dân với nội dung cho vay, sau đó có người gọi điện thoại báo rằng mình vừa chuyển nhầm và nhờ chuyển trả lại thông qua một tài khoản khác. Sau một thời gian, người chủ tài khoản chuyển nhầm đòi tiền nạn nhân, chúng đưa ra chứng từ gửi tiền, thông tin chuyển khoản làm bằng chứng, bắt nạn nhân thanh toán tiền lãi vay trong những ngày trước, nếu không trả sẽ bị quấy rối hoặc khởi kiện ra Tòa án.

(15) Gọi điện quấy rối, đe dọa, khủng bố đòi nợ: Các đối tượng tự xưng là nhân viên của các công ty tài chính gọi điện, nhắn tin quấy rối, đe dọa theo kiểu khủng bố để gây áp lực, ép buộc người vay phải trả nợ, đặc biệt các đối tượng gọi điện, nhắn tin cho người thân, bạn bè, đồng nghiệp và đăng hình ảnh lên mạng xã hội với nội dung phản cảm, sai sự thật, gây bức xúc trong cơ quan, doanh nghiệp và ảnh hưởng đến tình hình ANTT tại địa phương.

(16) Lừa vay vốn qua app: Lợi dụng tâm lý muốn được vay vốn với số tiền lớn với lãi xuất thấp, không cần thế chấp tài sản, thủ tục nhanh gọn, các đối tượng đã đăng tin cho vay vốn thông qua các ứng dụng, mạng xã hội như (Zalo, Facebook…). Sau khi tiếp cận được nạn nhân, chúng sử dụng sim, tài khoản thuộc các trang mạng xã hội để hướng dẫn thực hiện thủ tục vay thông qua các ứng dụng tài chính online. Tiếp theo, chúng yêu cầu nạn nhân chuyển tiền nhiều lần vào các tài khoản mà chúng cung cấp với các lý do như chuyển tiền để chứng minh tài chính, nộp tiền thuế khoản vay, chuyển tiền để đảm bảo hồ sơ vay, tài khoản yêu cầu vay bị sai hoặc thiếu thông tin; số tiền vay vượt quá định mức vay…Sau khi nạn nhân chuyển tiền thì các đối tượng nhanh chóng rút tiền khỏi tài khoản, khóa sim, cắt đứt liên lạc nhằm chiếm đoạt tài sản.

(17) Thông báo trúng thưởng: Đối lượng sử dụng sim không chính chủ, các trang mạng xã hội Facebook, Zalo,... giả mạo các ngân hàng, công ty tài chính... thông báo dạng có chương trình khuyến mãi, tặng quà tri ân khách hàng và yêu cầu cung cấp các thông tin cá nhân, số tài khoản để tham gia hoặc thông báo bạn đã trúng thưởng một món hàng có giá trị cao như: xe máy SH, điện thoại iphone, sổ tiết kiệm có giá trị vài trăm triệu đồng... Sau đó, đối tượng yêu cầu bị hại chuyển tiền vào tài khoán do đối tượng chỉ định để làm thủ tục nhận thưởng. Nhưng sau khi nhận được tiền, các đối tượng cắt đứt mọi liên lạc với bị hại.

(18) Lừa nhận giải cứu đưa người Việt Nam từ Campuchia về: Lợi dụng việc công dân Việt Nam ở Campuchia có nhu cầu về nước, đối tượng sử dụng tài khoản Facebook, đăng tải bài viết trong các nhóm người Việt Nam lao động, làm việc tại Campuchia với nội dung “Nhận giải cứu, đưa người Việt Nam từ Campuchia về Việt Nam”. Khi công dân Việt Nam tại Campuchia liên hệ, đối tượng yêu cầu cung cấp họ tên, chụp ảnh nơi ở và thông tin liên hệ người thân. Sau đó, đối tượng sử dụng thông tin cung cấp cho người thân nạn nhân yêu cầu chuyển tiền đặt cọc đề làm thủ tục cho nạn nhân nhập cảnh vào Việt Nam. Sau khi nhận được tiền, đối tượng chặn liên hệ và chiếm đoạt tài sản.

(19) Tạo các Fanpage đặt trùng tên hoặc gần giống với nhiều Fanpage có uy tín trên các trang mạng xã hội để đăng bài kêu gọi quyên góp, ủng hộ từ thiện các trường hợp khó khăn không có thật, sau đó chiếm đoạt tài sản.

(20) Mạo danh là nhân viên chăm sóc khách hàng của các nhà mạng, ngân hàng, ví điện tử để hỗ trợ giải quyết các sự cố cho khách hàng hoặc hướng dẫn bị hại cách nâng cấp sim 4G - 5G, đóng cước phí thuê bao điện thoại... Khi lấy được lòng tin của bị hại và bị hại làm theo hướng dẫn của đối tượng, chúng sẽ yêu cầu bị hại cung cấp dãy số OTP được gửi đến điện thoại của bị hại, cung cấp tài khoản ngân hàng... từ đó chiếm đoạt tài sản.

(21) Đăng tin trên các trang mạng xã hội Facebook, Zalo giả danh các cơ quan của Công an, Văn phòng luật sư để tư vấn, thu hồi tài sản mà bị hại đã bị lừa trước đó, yêu cầu bị hại nộp tiền .

(22) Giả mạo cán bộ ngân hàng gọi điện hoặc nhắn tin cho bị hại thông báo có giao dịch chuyển tiền vào tài khoản nhưng bị treo và yêu cầu cung cấp thông tin đăng nhập, mật khẩu dịch vụ Internet Banking và mã OTP để nhận tiền. Thực hiện rút tiền, chuyển tiền vào tài khoản hoặc thanh toán hóa đơn rồi chiếm đoạt.

Trên đây là một số phương thức, thủ đoạn phổ biến của tội phạm lừa đào chiếm đoạt tài sản, đề nghị người dân nêu cao tinh thần cảnh giác./.